Οικονομία Κάνε 2

Το γεγονός ότι υπάρχει τόση σπέκουλα τις τελευταίες μέρες από μεριάς μέσων της Γερμανίας για το χρέος της Ελλάδας και οι διάφορες εξυπνακίστικες προτάσεις πουλήστε την Ακρόπολη ή την Κέρκυρα ή δεν ξέρω κι εγώ τι άλλο πατάνε στην ιδιαίτερη σημασία που δίνουν οι Γερμανοί στο σεντς τους, όπως έγραφα και χθες. Ότι δηλ. θεωρείται αδιανόητο γεγονός το να αφήσεις έστω και ένα σεντς να σου φύγει. Κι έφερα για παράδειγμα τον τρόπο που πληρώνουν το λογαριασμό: ακριβώς ό,τι έφαγε ο καθένας. Ή αν πέσει ένα σεντς θα κάνουν άνω κάτω το τόπο μέχρι να το βρουν. Αν λοιπόν πάρουμε υπόψη μας αυτό, μπορούμε να καταλάβουμε το γιατί η όποια ιδέα να πληρώσουν για άλλον τους είναι αδιανόητη και γιατί κατά συνέπεια πιάνουν τέτοια ευφυολογήματα.

Πώς Πληρώνουν οι Γερμανοί

Όταν πας με παρέα Γερμανών ή όταν βλέπεις στο τραπέζι τη διπλανή παρέα, την ώρα που θα έρθει ο λογαριασμός το γκαρσόνι κάνει λογαριασμό χωριστά για τον καθέναν είτε έχει φέρει απόδειξη (οπότε τα χωρίζει στο περιθώριό της) είτε απ' ευθείας στο χαρτάκι. Πληρώνουν πάντα getrennt, ξεχωριστά, και ποτέ zusammen, όλοι μαζί. Όχι όπως σε μας που μπορεί να βάλουμε κάποια πράγματα στο τραπέζι, άλλος θα φάει απ’ όλα, σ’ άλλον κάτι δεν θα αρέσει, στο τέλος βγαίνει ένας λογαριασμός και μοιραζόμαστε το ποσό πληρώνοντας, συνήθως, όλοι εξίσου. Εδώ ο καθένας παραγγέλνει τα δικά του. Έτσι οι μερίδες είναι ολοκληρωμένες. Περιλαμβάνουν την ατομική σαλάτα, το κρεατικό και το συνοδευτικό. Αν θέλεις κάτι επιπλέον το παραγγέλνεις και είναι για σένα, δεν θ’ απλώσει χέρι ο διπλανός. Κι αυτό ακόμα και σε ζευγάρια. Και έτσι και γίνει το «λάθος» και σερβιριστούν μεζεδάκια στη μέση, άντε μετά το γκαρσόνι να βγάλει άκρη ποιος έφαγε τι και πόσα πρέπει – ακριβώς – να πληρώσει. Έτσι τα γκαρσόνια, για τα οποία η διαδικασία αυτή τραβάει σε μάκρος, βρίσκουν τη χαρά τους όταν δουν παρέα μη Γερμανών που πληρώνει από κοινού. (Για να λέμε και του στραβού το δίκιο το ίδιο έχω δει και με άλλους κατοίκους κεντρικής Ευρώπης, π.χ. Βέλγους).

Αρκτικόλεξα και Συντμήσεις

Υπάρχει μεγάλη μανία για δημιουργία αρκτικόλεξων: OEZ, BMZ, PLZ, OEG, και δεν ξέρω κι εγώ τι άλλο συναντώ μπροστά μου κι άντε να βγάλω άκρη. Ρωτάς και ανθρώπους που μένουν χρόνια εδώ, αλλά κι αυτοί για κάποια δεν έχουν μετάφραση. Μπορεί να ξέρουν περιγραφικά τι είναι και που χρησιμοποιείται αλλά όχι και τι ακριβώς σημαίνει! Μια μόδα που έχει έρθει και σε μας τα τελευταία χρόνια που κάθε καινούρια υπηρεσία, κάθε καινούριο που δημιουργείται μαζί με το όνομά του βγάζει και το αρκτικόλεξό του (που μπορεί να υπάρχει και με άλλη έννοια) το όνομα μένει στην άκρη κι από κει και πέρα μια καινούρια λέξη έχει δημιουργηθεί (βλέπε ΟΑΕΔ, ΙΔΕΚΕ, ΙΚΑ και πάει λέγοντας).

Άλπεις

Κι ενώ λέγαμε πως ήρθε η Άνοιξη και τέλος τα χιόνια (όχι ακριβώς, γιατί στην Ελλάδα έχω δει χιόνια τέλος Μαρτίου και στις Άλπεις έχω ακούσει για Μάιο) κι εκεί που τα πεζοδρόμια είχαν καθαριστεί από το γαρμπίλι νάσου πάλι το χιόνι. Σάββατο πρωί, σηκωνόμαστε κι είν' όλα άσπρα. Και συνεχίζει να ρίχνει. Σταματάει, βγαίνουν τα μηχανήματα, ξαναρχίζει μαζεύονται κοκ. Όταν μετά το μεσημέρι σταματάει για τα καλά αρχίζει τα δίνουν όλα και τα εκχιονιστικά. Άντε να μαζέψουν το χιόνι στις άκρες, άντε να ρίξουν ξανά γαρμπίλι και ξανά όπου έχει πατηθεί και γυαλίσει και γλιστράει, και αλάτι για να δέσει το γαρμπίλι (τους έβλεπα από το τζάμι του Ρίσαρτς που έπινα τον καφέ μου).

Το Πρόβλημα (μου) της Γλώσσας

Είχα γράψει παλιά στο φόρουμ του Ισοκράτη, πως όταν κάποιος θέλει να πάει με απόσπαση σε χώρα του εξωτερικού, καλό θα ήταν να μάθει, όσο περισσότερο μπορεί, τη γλώσσα της χώρας προορισμού. Εκφράστηκαν τότε αντιρρήσεις, επιμένοντας στο ότι τα αγγλικά είναι γλώσσα που μιλιέται σε όλα τα μέρη του κόσμου (η εμπειρία μου το διαψεύδει για αρκετά) άρα αγγλικά και τίποτ' άλλο. Και στο φινάλε, τη δουλειά σου θα την κάνεις ακόμα κι αν δεν ξέρεις τίποτα, με τη μιμόγλωσσα. Θα επιμείνω εδώ: η γλώσσα του μέρους που μένεις είναι απαραίτητη.
Για να έρθω στη Γερμανία έδωσα εξετάσεις στα γερμανικά και τα πήγα σχετικά καλά (62%). Η εξέταση ήταν μόνο γραπτή: από ένα κείμενο εφημερίδας που έπρεπε να το καταλάβω και να απαντήσω σε κάποιες ερωτήσεις πάνω σ’ αυτό καθώς μια «έκθεση» 200 λέξεων. Και τώρα, αν διαβάσω ένα κείμενο θα καταλάβω πάνω κάτω τι λέει. Επίσης, αν χρειαστεί να μιλήσω και να πω κάποια πράγματα, θα δυσκολευτώ μιας και δεν μου είναι εύκολο να ανασύρω λέξεις, αλλά θα καταφέρω να δώσω να καταλάβει ο άλλος τι θέλω να πω. Όμως δεν μπορώ να καταλάβω τι μου λένε όταν μου μιλάνε (και πολύ περισσότερο να παρακολουθήσω άλλους να μιλάνε). Αισθάνομαι τρομερά άβολα μ’ αυτό. Νοιώθω σαν αποκομμένος από τον περίγυρο. Και δυστυχώς, προς το παρόν τουλάχιστον, δεν βλέπω τρόπο να το βελτιώσω.
Για να μην αναφέρω το ότι οι μαθητές στους οποίους απευθυνόμαστε συνήθως δεν ξέρουν τα Ελληνικά, πολύ περισσότερο την ορολογία του κάθε μαθήματος. Πώς θα τους δώσω να καταλάβουν τι εννοώ. Π.χ. στα σχολεία που διδάσκω αντιμετώπισα μεγάλο πρόβλημα μ’ αυτό. Αγόρασα ένα βιβλίο (που έγραψε ένας συνάδελφος) και το χρησιμοποιώ για να τους δίνω την ορολογία (να σημειώσω ότι το βιβλίο το «ανακάλυψα» ρωτώντας και δεν υπήρχε στη βιβλιοθήκη κανενός από τα σχολεία). Αν ξέρω μόνο αγγλικά πώς θα τους τα πω?

Μεταβολές στη Γερμανική Γλώσσα

Έγραφα χθες για τις αλλαγές της γερμανικής γλώσσας. Και αναφέρθηκα βασικά στην ορθογραφία και τις προσαρμογές των γραμμάτων. Εδώ θα θίξω ένα άλλο πράγμα: την αγγλοποίηση της γλώσσας. Τα γερμανικά ήταν μια γλώσσα δύσκολη στην εκμάθηση απ’ την άποψη ότι είχε γραμματική με πτώσεις, δευτερεύουσες προτάσεις κλπ (όπως και τα ελληνικά δηλ.) αλλά στο διάβασμα ήταν στάνταρ: ό,τι έβλεπες αυτό διάβαζες. Κι αν υπήρχαν κάποιες ιδιαιτερότητες, ήταν κι αυτό ένας κανόνας που τηρούσες. Π.χ. το σύμπλεγμα -ei που διαβάζεται -άι κι όχι -έι εξ ου και Αϊνστάιν ή Άιφελ – ναι, ο πύργος σήμα του Παρισιού έχει το όνομα (και την προφορά) του Γερμανού μηχανικού που τον κατασκεύασε, άσχετα αν υπάρχει και η γαλλική εκδοχή Εφέλ. Όμως τώρα με την αγγλοποίηση που έλεγα έχει αρχίσει και το –er να ακούγεται σαν –α(ρ) όπως αγγλικά. Ή το –e ενδιάμεσα να ακούγεται –ι και όχι –ε. Επίσης θέλει να μην ακούγονται ουσιαστικά το h και το r Το πιο σημαντικό όμως, για μένα, είναι ότι περνάνε εκφράσεις της αγγλικής: π.χ. όλο και λιγότερα μαγαζιά καφέ ή έτοιμου φαγητού έχουν στην πινακίδα τους «nimmt mich mit» που σημαίνει ότι μπορείς να το πάρεις μαζί σου. Έχει αρχίσει να είναι «to go». Και οι σιδηρόδρομοι βγάζουν πια City Ticket και όχι Stadt Fahrschein (και οι δυο αυτές αγγλικές λέξεις χρησιμοποιούνται πια σε διάφορες περιπτώσεις). Και γενικά, ένα σωρό γερμανικές λέξεις υποκαθιστούνται από αγγλικές.

Και το καλύτερο: σε κάποια συζήτηση, μου έγινε ερώτηση από πού βγάζω τα συμπεράσματα αυτά σχετικά με την προφορά. Μετά από μερικές μέρες, σε άλλη συζήτηση, μαθητές μου μου έδωσαν την απάντηση πριν προλάβω να τους ρωτήσω: αν δεν είχαν αλλάξει τα πράγματα όταν μιλάγαμε για τον Hitler δεν θα λέγαμε Χίτλερ αλλά Ίτλα (σύμφωνα με το σημερινό τρόπο προφοράς).

Η Γερμανική Γλώσσα και οι Αλλαγές της

Πήρα πολλές φορές ένα μαίηλ από φίλους που κατήγγειλαν μια πρόταση ενός κύπριου ευρωβουλευτή για απλοποίηση της γραφής της ελληνικής γλώσσας. Με αρκετή χρονική απόσταση μεταξύ τους, που δείχνει πως τα διάφορα μαίηλ κυκλοφορούν αρκετό καιρό και ανακυκλώνονται (όπως ένα παιδάκι που κάνει μια κάποια συλλογή και στο ίδιο μαίηλ με διαφορά δυο – τριών χρόνων, είναι στα τελευταία του). Το πιο κουφό ήταν πως σε ένα απ’ αυτά, αυτός που το προώθησε θεώρησε πως έπρεπε να γράψει κάτι για να ενισχύσει την καταγγελία. Και το έκανε σε γρίκλις (για όποιον δεν ξέρει έγραφε στα Ελληνικά με λατινικούς χαρακτήρες να μην καταργηθεί η ελληνική ορθογραφία)!!! Μέσα στα άλλα έγραφε «για αν πούμε στους γάλλους ή τους γερμανούς να αλλάξουν». Κι η απάντησή μου: μα ειδικά οι Γερμανοί έχουν αλλάξει και ξαναλλάξει τη γλώσσα τους. Την έχουν απλοποιήσει αρκετά και το μόνο που έχει μείνει ακόμα είναι τα Umlaut (ü, ö, ä) και το ß. Κι επειδή στο λατινικό αλφάβητο αυτά δεν υπάρχουν έχουν κατ’ αρχάς αρχίσει να βάζουν ένα e μετά το γράμμα που ήθελε ουμλάουτ (π.χ. σε διευθύνσεις ίντερνετ ή στις πινακίδες των τραμ γράφουν Universitaet αντί Universität) ενώ για το ß η λύση είναι πιο απλή: γράφουν ss που είναι περίπου ισοδύναμο και έτσι κι αλλιώς προβλέπεται για τον πληθυντικό. Και συζητούν να το επισημοποιήσουν αυτό.