Χωριό μου, Χωριουδάκι μου

Όχι. Δεν θα αναφερθώ στο χωριό μου. Θα γίνει κι αυτό κάποια άλλη στιγμή. Ο τίτλος έχει να κάνει με την διάθεση της προβολής του κάθε χωριού κι όχι ενός ξεχωριστά. Ίσως το «κάθε» να φαντάζει υπερβολή, αλλά απ' αυτά που βλέπω, μάλλον έτσι πάει το πράγμα. Σε κάθε διασταύρωση να αναφέρονται όχι ένα αλλά πολλά από τα χωριά που βρίσκονται προς την έξοδο.

Πρώτη φορά το είχα διαπιστώσει πριν πολλά χρόνια στον κόμβο της Νεστάνης. Ήταν το 1990. Ήταν η πρώτη φορά που δούλευα ως εκπαιδευτικός. Αναπληρωτής βέβαια. Σε λύκειο. Τόπος διορισμού η Δάφνη Καλαβρύτων. Με είχαν πάρει τηλέφωνο μια Δευτέρα ή Τρίτη μεσημέρι, για να δουλέψω στο γυμνάσιο Ψωφίδας ή στο λύκειο Δάφνης. Ανοίγω το χάρτη του Καπρανίδη, είχε στο τέλος πίνακα με τον πληθυσμό όλων των πόλεων και χωριών της Ελλάδας. Γράφει: Ψωφίδα κάτοικοι 15, Δάφνη 1328. Διαλέγω τη Δάφνη. Πού να ήξερα! Το γυμνάσιο Ψωφίδας βρίσκεται στα Τριπόταμα, ένα χωριό με 400 περίπου κατοίκους, ενώ η Δάφνη, στην πραγματικότητα δεν είχε ούτε 800. Οι υπόλοιποι ήταν κουβαλητοί με λεωφορεία. Το διαπίστωσα ο ίδιος στην απογραφή του 1991. (Οι 15 της Ψωφίδας αφορούσαν έναν μισοεγκαταλειμμένο οικισμό, στα ερείπια της Αρχαίας Ψωφίδας). Τέλος πάντων. Για να πάω στη Δάφνη, άρχισα να χρησιμοποιώ τον καινούριο δρόμο μεταξύ Κόρινθο - Τρίπολη. Δεν είχε δοθεί επίσημα. Δόθηκε μετά από λίγο καιρό.

Πηγαίνοντας προς Τρίπολη, βγαίναμε τότε (και τώρα δηλαδή το ίδιο γίνεται, απλά η έξοδος φτιάχτηκε πολύ καλύτερα) λίγο πριν το τέλος του δρόμου, στον κόμβο της Νεστάνης όπως λέγεται, λίγο μετά από κει που είναι τώρα τα διόδια. Στην αρχή δεν υπήρχε πινακίδα που να λέει πού πας και πώς. Μετά μπήκε μία, δεν θυμάμαι ποιο χωριό απ' όλα έλεγε. Και σιγά σιγά, γέμισε με πινακίδες. Και για τη Δάφνη και καμιά δεκαπενταριά ακόμα. Το αποκορύφωμα όταν είδα και πινακίδα για Λιμποβίσι. Και για να μην μένει αμφιβολία για το ποιο είν' αυτό, είχε και διευκρίνιση: Το χωριό των Κολοκοτρωναίων! Δηλαδή το μόνο που υπάρχει εκεί, είναι το σπίτι του Κολοκοτρώνη. Γιατί όπως λέει η Βικιπαίδεια, το χωριό σήμερα είναι ακατοίκητο.

Αλλά δεν τα λέω μόνο απ' αυτό το περιστατικό. Αλίμονο από μια διασταύρωση μόνο; Και μάλιστα όχι στη μεγάλη πινακίδα του δρόμου, αλλά στις μικρές, δίπλα στο δρόμο. Εκεί που μπαίνουν και όλες οι διαφημιστικές. Όπως ο κάθε πικραμένος που βάζει μια ταμπέλα προς την επιχείρησή του, έτσι σκέφθηκαν και οι «αρμόδιοι» του χωριού ή του μουσείου. Αλλά σε πινακίδες κεντρικές; Ας πούμε στον κόμβο του Αγίου Στεφάνου, στην Εθνική Οδό Αθηνών - Λαμίας (ή Θεσσαλονίκης και βάλε, ΠΑΘΕ εν συντομία). Που κατ' απαίτηση του προέδρου του Κρυονερίου προστέθηκε από κάτω και το Κρυονέρι. Τι; Αφού όταν βγεις από κει πας και στο Κρυονέρι. Γιατί να μην γράφει η ταμπέλα και τ' όνομά του; Κι αν βγεις, θα δεις να λέει πως αν προχωρήσεις δυο χιλιόμετρα δεξιά θα πας στον Άγιο Στέφανο και στην Εκάλη. Και τα δυο σε δυο χιλιόμετρα. Την οποία Εκάλη για να τη βρεις πρέπει να ξέρεις να πας απ' τον παράδρομο (γιατί άλλη ταμπέλα δεν υπάρχει) και πάλι, στα δυο χιλιόμετρα, με το ζόρι θα φτάσεις στην άκρη της.

Αλλά γιατί να πάμε σε τέτοιες λεπτομέρειες; Όποιος πάρει την Εθνική, πριν ακόμα φτάσει στον κόμβο του Αγίου Στεφάνου, θα δει τρεις τέσσερις πινακίδες σε στέλνουν προς «Αχαρναί». Κοινώς Μενίδι δηλαδή. Και μπορεί από τις πρώτες δυο πράγματι να μπορείς να πας, αν και, αν πηγαίνεις από Αθήνα, το να στρίψεις στη δεύτερη, προς το Ολυμπιακό χωριό, είναι μάλλον άστοχο. Αντίθετα αν πηγαίνεις προς Αθήνα, μάλλον βολεύει από κει. Αλλά να απαιτήσουν να μπει και στον κόμβο της Βαρυμπόμπης; Που μέχρι πρόσφατα δεν υπήρχε παρά μόνο το «Βαρυμπόμπη», με ελληνικά και λατινικά γράμματα και πρόσφατα συμπληρώθηκε με ένα «Αχαρναί»! Μόνο στα ελληνικά, δεν χώραγε η λατινική γραφή. Που αν μπεις από κει για να καταφέρεις να φτάσεις στο Μενίδι θέλεις χιλιόμετρα δρόμο (περίπου τον διπλό) και ώρα πολλή. Γιατί άραγε αυτή η προσθήκη εκτός απ' το να υπήρξε παρέμβαση του δημάρχου; Τι προσφέρει; Διαφήμιση. Άμα το δεις πολλές φορές, στο τέλος θα το συμπαθήσεις!

Εν τω μεταξύ, είναι ακριβοί στα πίτουρα και φτηνοί στ' αλεύρι. Γιατί ενώ βάζουν στις ταμπέλες τον πόνο του καθένα να φανεί το χωριό του, απ' την άλλη, εκεί που χρειάζεσαι την πληροφορία να δεις από ποια λουρίδα να πας για να μπορέσεις να βρεθείς εκεί που θέλεις, σ' αφήνουν ξεκρέμαστο. Οι δρόμοι έχουν δυο ταμπέλες: στο χιλιόμετρο και στα 500 μέτρα πριν και νομίζουν πως έκαναν το χρέος τους. Και ψάχνεσαι να βρεις άκρη. Γιατί εκεί ακριβώς που θα πρέπει να βγεις, ταμπέλα γιοκ.

Στους αυτοκινητόδρομους που κυκλοφορούσα, οι πινακίδες περιείχαν τις ελάχιστες απαραίτητες πληροφορίες ώστε να μην χάνεσαι (μα με τίποτα) αλλά και να μην μπερδεύεσαι με την υπερπληροφόρηση. Πινακίδες διαφημιστικές καθόλου (ούτε ακόμα και σε δευτερεύοντες δρόμους, σε Γερμανία και Γαλλία που οδήγησα). Ίσως στην Ιταλία να ήταν λίγο παραπάνω πληροφορίες απ' όσο ήθελα, να η επόμενη διασταύρωση, να η επόμενη μεγάλη πόλη, να το τέλος του δρόμου, αλλά και πάλι, όχι σε εξοντωτικό ρυθμό. Αν τις συνήθιζες, πρόσεχες μόνο όποιες σ' ενδιέφεραν. Με το που μπήκαμε στους Ευζώνους άρχισε ο καταιγισμός.

Απ' όσο ξέρω, υπάρχει κάπου στον ΚΟΚ μια απαγόρευση για διαφημιστικές πινακίδες στους (μεγάλους τουλάχιστον) δρόμους, αλλά δεν εφαρμόζεται. Κι αν δεν εφαρμόζεται για τις ιδιωτικές διαφημίσεις, πώς θα εφαρμοστεί στην απαίτηση του κάθε τοπικού παράγοντα να γράφεται το «χωριό του, χωριουδάκι του»;