Φάτνες (Krippen)

Όταν έγραψα για το Όμπεραμεργκάου είχα αναφερθεί στις φάτνες. Κάτι που είναι αυτονόητο αφού στο χωριό αυτό φτιάχνονται τα περισσότερα από τα στολίδια για φάτνες που πουλιούνται στις αγορές του Μονάχου (και όχι μόνο) αλλά και γιατί πολλές απ' τις μόνιμες "φάτνες" που στολίζουν εκκλησίες ή που στήνονται αυτή την εποχή έχουν κατασκευαστεί από τεχνίτες από την περιοχή αυτή. Γιατί το στήσιμο μιας φάτνης θεωρείται αυτονόητο για την εποχή αυτή. Και μπορεί το χριστουγεννιάτικο δέντρο να στήνεται για λίγες μόνο μέρες και κάποιες φορές να παραλείπεται, αλλά η φάτνη είναι απαραίτητη.

Θυμίζω αυτά που έγραφα τότε: Krippe (Κρίπε) είναι στα Γερμανικά η φάτνη. Αυτή που βάζουμε τα Χριστούγεννα ας πούμε κάτω από το δέντρο. Βασικά είναι το παχνί, αλλά αφού ο Χριστός γεννήθηκε σε παχνί, μ' αυτή τη λέξη αποδίδεται αυτό που εμείς λέμε φάτνη. Την ίδια λέξη χρησιμοποιούν και για άλλες τρισδιάστατες παραστάσεις θρησκευτικού περιεχομένου που υπάρχουν σε εκκλησίες; Όπως στην εκκλησία του Όμπεραμεργκάου! Που αφού είναι το χωριό (της αναπαράστασης) των Παθών, η Κρίπε του δεν μπορούσε παρά να είχε σχετικό θέμα. Παρουσιάζει λοιπόν όλα όσα συμβαίνουν τη μεγάλη βδομάδα. Ξεκινάει βέβαια με τη βάφτιση (απαραίτητη εισαγωγή - ο Πρόδρομος υπάρχει και εδώ - στην είσοδο, όπως υπάρχει και στις δικές μας εκκλησίες στο τέμπλο) αλλά είναι το μόνο προκαταρκτικό. Έχει την είσοδο στα Ιεροσόλυμα, το Μυστικό Δείπνο (διακρίνεται λίγο στο κάτω μέρος της πρώτης φωτογραφίας) την προσευχή στο όρος των Ελαιών (η λεπτομέρεια στη δεύτερη φωτό, έχει όλα τα στοιχεία που αναφέρονται σ' αυτήν: παρών ο Άγγελος μ' ένα ποτήρι στο χέρι, αναφορά στο "απελθέτω απ' εμού το ποτήριον τούτο", παρόντες κι οι μαθητές κοιμισμένοι) το προδοτικό φιλί της σύλληψης, την παρουσίαση στους Αρχιερείς, τη μαστίγωση, την παρουσίαση με το ακάνθινο στεφάνι και τον Πιλάτο να "νίπτει τα χείρας" του (διακρίνονται στο δεύτερο επίπεδο), την πορεία προς το Γολγοθά στο πάνω μέρος, τη σταύρωση, την Αποκαθήλωση και την Ανάσταση. Α! κάπου υπάρχει κι ο Ιούδας κρεμασμένος στο δέντρο!

Μια φάτνη από την εκκλησία του Ταλκίρχεν, με Ιωσήφ - Μαρία ντυμένους κλασσικά Βαυαρούς, κάτι που συνηθίζεται στις φάτνες. Γενικά, οι φάτνες δεν είναι πιστές στην αναπαράσταση της βιβλικής περιγραφής αλλά περιλαμβάνουν στοιχεία της τοπικής ζωής της υπαίθρου, ίσως όχι της σημερινής αλλά σίγουρα του προηγούμενου αιώνα. Έτσι εμφανίζονται πολλά πρόσωπα με ρούχα και ασχολίες της υπαίθρου ενώ ακόμα και το ίδιο το κτίριο θυμίζει Βαυαρέζικη αγροικία.

Φάτνες στήνονται και στους σταθμούς των τρένων που όμως αυτές προέρχονται παραδοσιακά από το Ζακοπάνε της Πολωνίας. Την προηγούμενη βδομάδα εν τω μεταξύ που έκανα βόλτα στο Μόναχο έπεσα πάνω σε μια έκθεση με φάτνες. Βασικά μικρές για το σπίτι αλλά και μεγαλύτερες.

Κάθε φάτνη έχει διαθέτει διάφορα συνοδευτικά στολίδια: τσεκούρια για τα ξύλα, ποταμάκι, ίσως ρόδα σ' αυτό, καροτσάκια, έλκηθρα, καρδάρες για το γάλα και το βούτυρο κλπ.

Φάτνες φτιάχνονται από κάθε υλικό: από γυαλί ή χαρτί εδώ, σε καύκαλο χελώνας, σε ξύλο αλλά μονοκόμματη και δεν θυμάμαι πόσα είδη φάτνες είδα.

.