Σήμανση Κυκλοφορίας αλά Ελληνικά

Έγραφα χθες για την οδική σήμανση στη Γερμανία κι έτσι βρίσκω αφορμή σήμερα να γράψω για τη σήμανση που πέτυχα το καλοκαίρι στη Λέσβο. Εκεί ο κάθε πάρεδρος επεμβαίνει όπως του καπνίσει. Είχα διαβάσει πριν χρόνια πως στην Εκάλη (και λοιπές "καλές" συνοικίες) οι τότε δημοτικοί άρχοντες είχαν φτιάξει σαμαράκια ή είχαν επιβάλει μονοδρομήσεις στους δρόμους τους με στόχο να αποτρέπουν τοις οδηγούς άλλων περιοχών να περνάνε από τους δήμους τους. Το αποτέλεσμα αυτών των ενεργειών κάποια στιγμή το είδα και το βίωσα (δεν ξέρω πώς τα βγάζουν πέρα οι μόνιμοι κάτοικοι). Δεν πίστευα όμως ότι αυτό ήταν αποτέλεσμα αυθαίρετης κίνησης και απορούσα πώς βρέθηκαν οι αρμόδιοι για την κυκλοφορία που έδωσαν την έγκρισή τους για κάτι τέτοιο. Και πίστευα πως αυτό έγινε ακριβώς γιατί ήταν ακριβές συνοικίες άρα το οικονομικό κύρος ήταν αυτό που έφερε τέτοια αποτελέσματα που ήταν κραυγαλέα πως δεν διασφάλιζαν την ομαλή κυκλοφορία γενικά παρά μόνο τη βολή(;) και την ησυχία των περιοίκων.

Το καλοκαίρι που μας πέρασε όμως, πηγαίνοντας στο χωριό μου, στη Λέσβο έπεσα πάνω σε κάποιες παρόμοιες αυθαιρεσίες κι έτσι κατάλαβα πως αρκεί να βρεθεί ένας "δραστήριος" παράγοντας του χωριού και τ' αποτελέσματα είναι εύκολα. Γιατί αυτά που είδα δεν έγιναν από έναν μόνο. Οι δρόμοι στη Λέσβο, γενικά, έχουν το κακό τους χάλι. Στενοί, περνάνε μέσα από κατοικημένες περιοχές, έχουν πολλές στροφές κλπ. Η λύση που έχει βρεθεί είναι να μπαίνουν ταμπέλες περιορισμού της ταχύτητας Η ιδέα του να φτιαχτεί ένας καινούριος δρόμος (ή έστω να βελτιωθεί ο παλιός) πάντα κάπου σκοντάφτει. Και συνήθως αυτό είναι τα οικονομικά (μικρά η μεγάλα) συμφέροντα. Είναι δεδομένη έτσι κι αλλιώς η υποχρηματοδότηση του νησιού. Όταν μπαίνουν όμως και τα "μέσα" το αποτέλεσμα είναι τραγικό. Ν' αναφέρω μόνο πως ακόμα υπάρχουν χωματόδρομοι που ενώνουν κάποια χωριά (π.χ. Μεγαλοχώρι - Αγιάσο, το παράδειγμα δεν είναι μοναδικό).

Στον δρόμο που ενώνει τη Μυτιλήνη με το Πλωμάρι κάποια στιγμή (πριν καμία 20αριά χρόνια) έγιναν κάποια έργα διαπλάτυνσης ώστε να γίνει με δυο λουρίδες (μία σε κάθε κατεύθυνση, μη φανταστεί κανείς τίποτα νησίδες και τέτοια εξωτικά φρούτα, μιλάμε να υπάρχει μια γραμμή που να τις χωρίζει και να χωράνε να περάσουν δυο αυτοκίνητα). Τα έργα προχωρούσαν με ρυθμό χελώνας, κάθε καλοκαίρι που έφευγα από κει έλεγα "πάει του χρόνου θα είναι έτοιμα", ερχόταν ο άλλος χρόνος, ξαναπήγαινα κι ακόμα δεν είχε τελειώσει. Μετά από τρία - τέσσερα καλοκαίρια (ο δρόμος όλος είναι 40 χλμ. αλλά τα έργα ήταν σε ένα τμήμα γύρω στα 10 - 12) η "διαπλάτυνση" έχει τελειώσει, η ασφαλτόστρωση στο μεγαλύτερο μέρος έχει ολοκληρωθεί αλλά ένα κομμάτι έμενε ως είχε στην πρότερη κατάσταση ή μάλλον χειρότερα αφού η άσφαλτος είχε φύγει κι ήταν σκέτο χώμα. Περνάει ένας χρόνος, δεύτερος, κάποια στιγμή στρώνεται με άσφαλτο όπως όπως. Ακόμα σήμερα φαίνονται τα σημάδια πού αρχίζει και πού τελειώνει το κομμάτι αυτό των 100 μέτρων περίπου. Συζητώντας πώς και γιατί ακούγεται πως το ελαιόκτημα ένθεν κακείθεν του τμήματος αυτού του δρόμου ανήκε σε γνωστό μεγαλοπαράγοντα της περιοχής ο οποίος κατάφερε με διάφορα δικαστικά και άλλα μέσα να μην γίνει η διαπλάτυνση για να μην του πάρουνε μερικά ελαιόδεντρα (παρόλο που θα του πλήρωναν αποζημίωση). Θα πει κανείς πάλι καλά που έπεσε κι αυτή η άσφαλτος έστω κι όπως έπεσε, αφού σε άλλο δρόμο, για παρόμοιους λόγους, ακόμα υπάρχουν αυτά τα εκατό μέτρα χώμα ακόμα!

Ο ίδιος δρόμος, πιο κοντά στο Πλωμάρι τώρα, περνάει δίπλα από ένα ποταμάκι. Το χειμώνα έχει νερό αρκετό, τα παλιά χρόνια τα καλοκαίρια έτρεχε μέχρι κάποιο σημείο, σήμερα σπάνια να δεις νερά, μάλλον χείμαρρος είναι πια, αλλά υπάρχει δίπλα στο δρόμο και το να πάει ο δρόμος πάνω του δεν γίνεται. Απ' την άλλη μεριά είναι απότομος βράχος. Έτσι πριν μερικά χρόνια αποφασίστηκε να φτιαχτεί ένας καινούριος, με νέα χάραξη από την περιοχή "Καφενεδέλια" μέχρι τον "Άγιο Γιώργη". Ο δρόμος ξεκίνησε, ωραίος και φαρδύς, προχώρησε μέχρι κάποιο σημείο, έκοψε λιόδεντρα, στρώθηκε με το απαραίτητο υπόστρωμα τρία άλφα και ασφαλτώθηκε κανονικά αλλά έμεινε έτσι τυφλός και έρημος, να μην βγάζει πουθενά. Είναι το αριστερό κομμάτι στη φωτογραφία, αυτό με το σήμα ότι είναι αδιέξοδος. Με τα χρόνια έχει αρχίσει να φθείρεται, έχει γεμίσει χώματα κι έτσι στη φωτογραφία δεν φαίνεται πως αν οδηγείς αυτόν θα ήθελες να ακολουθήσεις. Το γιατί σταμάτησε, δεν μαθεύτηκε ποτέ. Κάποιες φήμες ήθελαν να έχει αντιδράσει κάποιος απ' τους ενδιάμεσους ιδιοκτήτες (αλλά ούτε με όνομα συγκεκριμένο, ούτε μαθεύτηκε κάτι για δικαστήρια κλπ). Άλλοι είπανε πως ο δρόμος όπως είχε χαραχτεί δεν μπορούσε να πραγματοποιηθεί μιας και η χάραξη έγινε όχι με επιτόπια πραγματογνωμοσύνη αλλά με βάση χάρτες που δεν ήταν σωστοί. Άλλοι ότι το κόστος ανέβαινε πολύ γιατί το έδαφος ήταν πιο δύσκολο απ' ότι προέβλεπαν οι μελέτες. Δεν ξέρω αν υπήρξε κι άλλη φήμη, το γεγονός είναι ότι φτιάχτηκαν κάπου 3 χλμ δρόμου, ολοκληρώθηκαν πλήρως (αλήθεια αφού το είδαν πως δεν τους έβγαινε γιατί δεν σταμάταγαν τα έργα;), πληρώθηκαν (αλίμονο) κι αυτός είναι απλά άχρηστος.

Ας πάμε όμως στα έργα των τοπικών αρχόντων. Τρύγονας. Χωριό της Μυτιλήνης (νησιού), δίπλα στο δικό μου. Εκεί ο δρόμος που συνδέει τη Μυτιλήνη (χώρα, πόλη) με το Πλωμάρι περνάει από την άκρη του. Που κάποτε μόνο ένα σπίτι του χωριού είχε πόρτα σ' αυτόν τον δρόμο όπως και το σχολείο, τρία καφενεία και δυο ελαιουργικά εργοστάσια. Όμως, η εξάπλωση των αυτοκινήτων κι η ευκολότερη πρόσβαση έκανε με τα χρόνια να χτίζονται και σπίτια. Έτσι κι αλλιώς πάντως, δεν μπορεί με τίποτα να χαρακτηριστεί "ζώνη αμιγούς κατοικίας". Πόσο μάλλον που τα σπίτια αυτά που χτίστηκαν (από τη δεκαετία το 70 και δώθε) βρίσκονται απ' τη μια μεριά του δρόμου και είναι και αραιά, ώστε δεν δημιουργούν κανέναν πυκνό οικιστικό ιστό. Έλα όμως που περπατάνε οι άνθρωποι πεζοί πάνω στο δρόμο αυτόν για να πάνε στα σπίτια τους (ε, όχι να έχει και πεζοδρόμια, είπαμε με το ζόρι χωράνε δυο αυτοκίνητα). Κι έλα που κυκλοφορούνε και κάποιοι έχοντας πιει κάποια ούζα κι άρα αλλού πατούν κι αλλού βρίσκονται. Κι έλα που κυκλοφορούν και γέροι που, είτε από άνοια είτε από ελαφρότητα, δεν ελέγχουν όταν περνούν το δρόμο. Τι κάνουμε λοιπόν για να βοηθήσουμε όλους αυτούς; Κοτσάρουμε μερικές ταμπέλες με 30 και το πρόβλημα λύθηκε.

Τεμπέλες με 30 υπήρχαν και παλιότερα στον ίδιο δρόμο κι υπάρχουν και παρακάτω. Σε κανονικά διαστήματα, από αρκετά χρόνια τώρα, η τροχαία είχε τοποθετήσει τέτοιες περιοριστικές πινακίδες ώστε για ότι συμβαίνει την ευθύνη να την έχει ο οδηγός ο οποίος "εκινείτο με υπερβολική ταχύτητα", σαν να είναι δυνατόν ένα αυτοκίνητο να κάνει όλη τη διαδρομή (γύρω στα 5 - 6 χιλιόμετρα) με τα 30 το μέγιστο. Η ύπαρξη αυτών των περιορισμών είναι παράλογοι τόσο, που κάποια φορά συνέβη το εξής αμίμητο: όταν ήταν στημένο συνεργείο της τροχαίας, με ραντάρ, για να κάνει εισπράξεις, κάποιος αγανακτισμένος πήρε τ' αυτοκίνητό του κι άρχισε να κάνεις βόλτες πάνω κάτω, τηρώντας αυστηρά το όριο (πήγαινε δηλ. με 25 - 28 χλμ). Ε, εισέπραξε κλήση για παρακώλυση της κυκλοφορίας. (Τι έγινε στη συνέχεια κι αν την πλήρωσε, δεν ξέρω).

Το αστείο στην υπόθεση είναι ότι επειδή έγινε ένα (θανατηφόρο, νομίζω) τροχαίο στο δρόμο αυτόν, ο πάρεδρος αποφάσισε και τοποθέτησε τέτοιες πινακίδες κάθε 20 - 30 μέτρα (δεν ξέρω αν το έκανε από μόνος του ή είχε τη σύμφωνη γνώμη κάποιου ειδικού, πάντως για δικό του κατόρθωμα διαφημίζεται). Όχι μόνο η ιδέα της περιοχής ισχύος του σήματος δεν υπάρχει, αλλά ούτε το στοιχειώδες ότι η πινακίδα ισχύει μέχρι να αναιρεθεί από άλλη ή μέχρι τη διασταύρωση. Κι επειδή το κάθε 30 μέτρα του φάνηκαν λίγα έβαλε κι ενδιάμεσα άλλες πινακίδες, είτε κυκλοφορίας είτε με συμβουλές. Και έβαψε και ενδιάμεσα σε δυο μεριές και διαβάσεις - ζέβρα. Η μια στο σχολείο που λέγαμε, να περάσουν τα παιδιά απέναντι, που όμως είναι σπίτι, κι η άλλη στη μέση του πουθενά. Υπήρχε ένα κιόσκι για ξεκούρασμα (που δεν ξέρω αν χρησιμοποιείται, μη φανταστείτε κανένα σημείο με αξιοθέατα ή κάτι τέτοιο, δεν ξέρω ποιανού ιδέα ήταν να φτιαχτεί αυτό το υπόστεγο με παγκάκια σ' εκείνο το σημείο), φτιάχτηκαν δίπλα μερικά σκαλάκια να κατεβαίνεις (ενώ λίγα μέτρα πιο πέρα ο δρόμος ενώνεται με τον άλλον - αν και, ομολογώ πως είναι σε στροφή πάνω και θέλει τον τρόπο του το πέρασμα του δρόμου) βάφτηκε και μια διάβαση, να περάσεις να πας στον απέναντι τοίχο. Θα πει ίσως κάποιος, πως η ύπαρξη του σχολείου δικαιολογεί όλα αυτά τα μέτρα. Μπα, θα μπορούσε να χρησιμοποιείται η άλλη πόρτα του σχολείου (που υπάρχει) ώστε να είναι πιο σίγουρη η πρόσβαση των παιδιών. Αλλά όχι. 30 και ξερό ψωμί. Κι αν γίνει άλλο ατύχημα το κατεβάζουμε κι άλλο. Σιγά, πόσο κοστίζουν οι ταμπέλες. Ενώ αν πει κάποιος να φτιάξει πεζοδρόμιο (τουλάχιστον απ' την πλευρά που υπάρχουν σπίτια), ε, αυτό θέλει χρήμα κι ως γνωστόν χρήμα δεν υπάρχει. 30 λοιπόν στο επαρχιακό οδικό δίκτυο. 30 κι όποιος αντέξει.

Αλλά αυτός ο ίδιος "εθνικός" δρόμος έχει κι άλλα πάθεια. Ας μου πει κάποιος. Έτσι όπως φαίνεται από τη διαγράμμιση, ποιος είναι ο κεντρικός δρόμος; Αυτός που πάει ευθεία ή αυτός που στρίβει προς τα δεξιά. Έτσι όπως είναι ο οδηγός αντιλαμβάνεται πως πρέπει να πάει προς τα δεξιά. Κι όμως. Αυτό είναι ένα παρακλάδι μόνο που μετά από ένα χιλιόμετρο σε πάει σ' ένα χωριό (Σκόπελος, Γέρας). Κεντρικός δρόμος είναι αυτός που συνεχίζει ευθεία και οδηγεί στο Πλωμάρι και τα χωριά γύρω απ' αυτό. Χαρακτηριστικό και το σήμα "Στοπ" που υπάρχει στη γωνία, ακριβώς πίσω απ' το αυτοκίνητο (που έχει σταματήσει γι' αυτόν ακριβώς το λόγο).  Όμως, κάποιος τοπικός άρχων είπε να φτιάξει τη διαγράμμιση και μιας και ήταν τοπικός, είπε να τη φτιάξει για τον τόπο του. Κι έτσι την έβαλε να στρίβει, με αποτέλεσμα πολλά αυτοκίνητα να ακολουθούν το δρόμο προς τα δεξιά και να φτάνουν στο χωριό. Και ίσως να μην ήταν τόσο το κακό αν όταν φτάσεις εκεί μπορούσες να κάνεις αναστροφή και να επιστρέψεις. Αλλά είναι τόσο στενά που κάτι τέτοιο είναι δύσκολο (και προφανώς το να βρεις θέση για παρκάρισμα δυσκολότερο) μ' αποτέλεσμα ν' αναρωτιέται κανείς: Τι ήθελε να πετύχει ο συγκεκριμένος φωστήρας; Μήπως να σταματήσουν στο καφενείο για μια ανάσα μιας και θα είναι μπαϊλντισμένοι απ' την ταλαιπωρία; Αλλά που θα παρκάρουν τ' αυτοκίνητό τους; Το σίγουρο είναι ότι αρκετοί ξένοι (προ το νησί) οδηγοί την πατάνε. Όση ώρα ήμουνα για να βγάλω τη φωτογραφία, δυο ή τρία αυτοκίνητα προβληματίστηκαν. Ο ένας πήγε μέχρι το χωριό ενώ οι άλλοι, επειδή έβλεπαν και το χάρτη, σταμάτησαν στη στροφή και ψάχνονταν!